Pionierzy – o Polakach zmieniających bieg historii [recenzja]

“Pionierzy” Marty Dzienkiewicz to bardzo wdzięczna książka. Jest ślicznie wydana, dostarcza sporo bardzo interesującej wiedzy, a także sprawia, że można się poczuć naprawdę dumnym z bycia Polakiem.

Na łamy swojej publikacji autorka wybrała dwadzieścia trzy postaci, które w jakiś sposób zapisały się złotymi zgłoskami w historii Polski lub świata. Są to w szczególności odkrywcy, wynalazcy, konstruktorzy i naukowcy, którzy dzięki samozaparciu, odwadze, nutce ryzyka ale też szczęścia lub zbiegu okoliczności wyznaczali nowe kierunki w swoich dziedzinach. Jednym słowem pionierzy zmieniający bieg historii. Dzienkiewicz zaczyna swą opowieść od Jana z Kolna, żeglarza, który ponoć dotarł do Ameryki przed Kolumbem, potem skupia się na Janie Heweliuszu, który samodzielnie zbudował największe obserwatorium astronomiczne swoich czasów i i jako pierwszy skrupulatnie opisał powierzchnię Księżyca. Znalazło się tu też miejsce dla wielu powszechnie znanych nazwisk jak Maria Skłodowska-Curie, Jan Czochralski, Henryk Arctowski, Marian Rejewski czy Jacek Karpiński, ale też kilka mniej oczywistych jak Helena Rubinstein, twórczyni przemysłu kosmetycznego, Kazimierz Michałowski, badacz starożytnego Egiptu czy badaczka Syberii Maria Czaplicka. 

W książce zabrakło kilka istotnych nazwisk (jak chociażby Witelon, Mikołaj Kopernik czy Bronisław Piłsudski) ale nie ma co narzekać. Ten subiektywny wybór i tak dostarcza ogromnej dawki wiedzy podanej w bardzo przystępny sposób. Dzienkiewicz pisze prostym ale otulającym jak ciepła kołderka językiem, a w swoich wręcz przygodowych narracjach przemyca sporo ciekawostek i dodatkowych informacji, które czasem i dorosłego czytelnika mogą zaskoczyć. 

Interesujące są też ilustracje autorstwa Joanny Rzezak i Piotr Karskiego przywołujące skojarzenia z drzeworytami. Na planszach dominuje kolor czarny, którym kreślone są dynamiczne sceny, a tła bądź szczegóły wypełnione są zazwyczaj jedną, płaską barwą. Takie zestawienie daje interesujący efekt końcowy, któremu bliżej do artystowskiego albumu niż książki dla dzieci. Ale takie podejście do wydawania literatury to znak rozpoznawczy wydawnictwa Dwie Siostry, za co wielki ukłon w ich stronę. “Pionierzy” to pozycja obowiązkowa dla dzieci w każdym wieku i dorosłych łaknących przystępnej wiedzy.