Gorący temat

Najciekawsze książki o kobietach nauki

Dnia 11 lutego obchodzimy Międzynarodowy Dzień Kobiet w Nauce, święto względnie młode, bo fetowane dopiero od 2016 r. Z kolei 8 marca przypada dobrze wszystkim znany Dzień Kobiet, którego tradycje sięgają 1910 r. Ale o kobietach trzeba pamiętać nie tylko w te dwa dni, bowiem na co dzień zawdzięczamy im bardzo wiele, a jak się przekonacie z poniższych tytułów, nasza cywilizacja stałaby w zupełnie innym miejscu gdyby nie przedstawicielki płci żeńskiej. Oto lista najciekawszych pozycji o kobietach w świecie odkryć, nauki, techniki, inżynierii i matematyki.

Odkrywczynie. Losy 20 kobiet,
które poświęciły się nauce

Sprawdź, gdzie kupić:

Zestawienie zaczniemy od komiksu. „Odkrywczynie” zawierają pięć krótkich opowieści biograficznych (Maria Skłodowska-Curie, Ada Lovelace, Hedy Lamar, Rosalind Franklin, Mae Jamison)  oraz piętnaście ilustrowanych metryk. Album od strony kreatywnej może nie powala, ale spełnia swoją podstawową rolę jaką jest uświadamianie czytelnika i zasiewanie w nim ziaren ciekawości. Ta szybka i niewymagająca lektura jest testem sprawdzającym zainteresowanie tematem i w zasadzie działa jak należy, bowiem nie sposób go nie zdać. Czytając te krótkie biogramy odczuwa się wręcz fizyczną potrzebę zgłębienia problematyki jeszcze bardziej szczegółowo. Album doskonale nadaje się zatem jako pierwszy przystanek w podróży do dalszego odkrywania kobiet zasłużonych nauce. Zarówno dla młodszych odbiorców jak i tych bardziej doświadczonych.

Upór i przekora. 52 kobiety,
które odmieniły naukę i świat

Sprawdź, gdzie kupić:

Inspirujące i pasjonujące opowieści o 52 kobietach, które walczyły z krzywdzącymi stereotypami i rozpychały się łokciami nie tylko w świecie nauki. Ale nie znajdziecie tu np. Marii Skłodowskiej-Curie, bowiem Rachel Swaby wybrała swoje bohaterki według innego klucza. Mamy tu mięsiste mikro biografie obrazując nie tylko wybitne sukcesy naukowczyń, ale i toksyczne środowisko, które je deprecjonowało, podważało badania, a w najlepszym wypadku spoglądało z politowaniem. Oto kilka wymownych przykładów: gdy Dorothy Crowfoot Hodgkin zdobyła Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii, w prasie skomentowano ten fakt nagłówkiem „Nagroda Nobla dla brytyjskiej żony”; z kolei Barbarze McClintock zagrożono, że jeśli wyjdzie za mąż zostanie zwolniona z pracy, a Mary Putnam Jacobi musiała udowadniać, że edukacja kobiet nie wpływa na zdolności reprodukcyjne i zdrowie kobiet.

Geniusz kobiet. Historie kobiet,
które zmieniły świat nauki

Sprawdź, gdzie kupić:

Profesor Piergiorgio Odifreddi wybrał 27 kobiet według bardzo subiektywnego klucza, zależnego, jak sam tłumaczy się we wstępie, od przedmiotu opisywanych badań i walorów literackich przedstawionych historii.  Opowiada o nich zajmująco, rzeczowo i przystępnie opisując najważniejsze punkty z życiorysów, skupiając się najbardziej na aspektach naukowych. Wyłania się z tej książki ciekawy, nieoczywisty przekrój przez kobiecą naukę, bowiem otrzymujemy tu sylwetki fizyczek, chemiczek, matematyczek, astronautek, astronomek, biolożki i informatyczki, a także sporo ciekawych obserwacji i argumentów dotyczących udziału kobiet w nauce.

Genialne dziewczyny. 15 historii niezwykłych kobiet,
które przyczyniły się do rozwoju nauki

Sprawdź, gdzie kupić:

Pozycja przeznaczona w szczególności dla młodszych odbiorczyń, zawierająca mnóstwo ilustracji i treść podaną w taki sposób aby inspirowała, dodawała skrzydeł i zachęcała do podejmowania życiowych wyzwań. Książka Roberty Fulci i Vichi de March to 15 przykładów kobiet, które przezwyciężały przeszkody i twardo dążyły do celu osiągając spełnienie i zawodowe sukcesy. Są tu astronautka, matematyczka, neurolożka, inżynierka, entomolożka czy wulkanolożka, czyli bardzo szeroki przekrój przez zawody związane z nauką.

Kobiety i nauka. One zmieniły świat

Sprawdź, gdzie kupić:

Kolejna pozycja dla dużo młodszych czytelniczek, tym razem napisana i prześlicznie zilustrowana przez Rachel Ignotofsky, która przedstawia w niej 50 zdeterminowanych kobiet, zawsze mających pod górkę. I w tym przypadku celem publikacji jest zaszczepienie w dziewczynkach wiary w swoje możliwości i pobudzenie ich do realizacji ambitniejszych celów, niż sprzątanie i zajmowanie się rodziną. A wzorów do naśladowania tu nie brakuje, bo i jest w tej książce m.in. sporo zdobywczyń nagrody Nobla, wybitnych wynalazczyń, psycholożek, programistek czy filozofek.

Pasja i geniusz. Kobiety, które zasłużyły
na Nagrodę Nobla

Sprawdź, gdzie kupić:

Fascynująca pozycja o kobietach, które z premedytacją próbowano wymazać z kart historii nauki lub skandalicznie pomijano w nadawaniu wyróżnień. Tomasz Pospieszny opowiada o 10 naukowczyniach, które albo zdobyły samodzielne i znaczące miejsce w dziejach nauk ścisłych (np. Maria Skłodowska-Curie i jej córka Irène Joliot-Curie), albo odegrały istotną rolę w życiu i działalności swoich partnerów lub kolegów po fachu i zostały zlekceważone (Mileva Einstein-Marič, Clara Immerwahr-Haber, Harriet Brooks, Lise Meitner, Marietta Blau, Ida Tacke-Noddack, Maria Goeppert-Mayer oraz Chien-Shiung Wu). Dla czytelników o mocnych nerwach.

Pionierki Internetu

Sprawdź, gdzie kupić:

Napisana lekko i z humorem bardzo wnikliwa opowieść o kobietach, które postawiły fundamenty pod dzisiejszy Internet – tworzyły języki programowania, budowały pierwsze sieci lokalne, proste gry czy sieci społecznościowe. To głównie dzięki nim zawdzięczamy dzisiejszy kształt Sieci, mimo, że na świeczniku wciąż stoją mężczyźni. Książka Claire L. Evans to potężna dawka skondensowanej wiedzy, która zupełnie zmienia perspektywę postrzegania dziedziny jaką jest informatyka.

Cyfrodziewczyny. Pionierki
polskiej informatyki

Sprawdź, gdzie kupić:

A tu branża IT w jeszcze węższym ujęciu, ograniczona do naszego rodzimego podwórka. Książka Karoliny Wasilewskiej to w zasadzie dwie pozycje w jednej: pierwsza to świetne przedstawienie narodzin i rozwoju polskiej informatyki oraz ogromnego w tym udziały kobiet, a druga to zbiór licznych ciekawostek o realiach PRL-u. Autorka przedstawia tutaj inspirujące życiorysy Polek, które konstruowały komputery, tworzyły języki programowania, pierwsze aplikacje użytkowe, a później komputeryzowały m.in. Bibliotekę Narodową i Ministerstwo Sprawiedliwości. Dzięki tej książce ich zasługi wreszcie mogą wybrzmieć w pełni.

Kosmiczne dziewczyny

Sprawdź, gdzie kupić:

Libby Jackson prezentuje pięćdziesiąt kobiet, które na różne sposoby przyczyniły się do podboju przestrzeni kosmicznej. W skondensowanej formie przybliża ich zasługi, a przy okazji uświadamia jak wiele branż jest zaangażowanych w wysyłanie ludzi i ładunków w kosmos. W tym przekroju znajdziemy bowiem matematyczki, programistki, fizyczki, pilotki, inżynierki, kontrolerki lotów, a nawet dietetyczki i szwaczki, a przecież to nie koniec listy. Ta inspirująca książka została zilustrowana odważnymi i pięknymi obrazami studentów London College of Communication.

Ukryte działania

Sprawdź, gdzie kupić:

Margot Lee Shetterly przeprowadziła setki rozmów, wywiadów i wykonała ogromną pracę badawczą by opisać historię trzech wybitnie utalentowanych matematyczek, które miały tego pecha, że nie urodziły się białe. Katherine G. Johnson, Dorothy Vaughan i Mary Jackson, mimo panującej w ówczesnych czasach segregacji rasowej, nie poddały się patriarchatowi i niebywale przyczyniły się do spełnienia amerykańskiego snu o podboju przestrzeni kosmicznej. Nietuzinkowa książka obrazująca siłę i determinację kobiet, które walczyły nie tylko o swoje miejsce w zespole, ale o podstawowe prawa człowieka.

Paweł Deptuch

Redaktor, publicysta, autor kilku opowiadań i scenariuszy komiksowych. W latach 2004-2010 redaktor naczelny portalu Carpe Noctem. Od 2006 r. współpracuje z miesięcznikiem Nowa Fantastyka, a w latach 2018/2019 z polską edycją magazynu Playboy, gdzie pisał o nowych technologiach. Publikował też w zinach (Ziniol, Biceps) i prasie specjalistycznej (Czachopismo, Smash!). Od 2008 r. elektor Nagrody Literackiej im. Jerzego Żuławskiego, a od 2019 r. juror Nagrody Nowej Fantastyki w kategorii Komiks Roku.

Zobacz także

Subiektywne podsumowanie roku 2023 – Komiksy – Serie kontynuowane

Miniony rok obrodził pokaźną ilością znakomitych komiksów. O najlepszych (w naszej redakcyjnej opinii) tytułach / …

Leave a Reply