Błękitna kropka – przesłanie, które nigdy nie straci na ważności [recenzja]

Carl Sagan odcisnął niebywałe piętno w dziedzinie eksploracji naszego układu słonecznego i badania kosmosu, a także przyczynił się do spopularyzowania nauki jaką jest astronomia i astrofizyka. “Błękitna kropka”, to obok “Kosmosu”, jego najlepsza książka, która jednocześnie uczy pokory i uświadamia jak niewiele znaczymy w skali wszechświata.

Inspiracją do jej napisania była fotografia wykonana 14 lutego 1990 r. przez sondę Voyager 1, znajdującą się poza orbitą Plutona, która trafiła tam trzynaście lat po wystrzeleniu z Florydy. Zdjęcie uchwyciło szczególny obraz Ziemi widzianej z rekordowej odległości prawie 6,5 miliarda kilometrów. Mała, samotna kropeczka zawieszona w bezmiarze czerni skłania do filozoficznych rozważań, a z ust Sagana, doczekała się jednego z najpiękniejszych komentarzy:

To nasze miejsce. To nasz dom. To my. Wszyscy, których kochamy, wszyscy, o których kiedykolwiek słyszeliśmy, wszyscy, którzy kiedykolwiek istnieli, żyli właśnie tutaj. Oto siedlisko naszych radości i cierpień, tysięcy religii, ideologii i doktryn gospodarczych; każdy łowca i każdy wędrowiec, każdy bohater i każdy tchórz, każdy twórca i każdy niszczyciel cywilizacji, każdy król i każdy wieśniak, każda zakochana para, każdy ojciec i każda matka, każde ufne dziecko, każdy wynalazca i każdy podróżnik, każdy moralista i każdy skorumpowany polityk, każda “supergwiazda” i każdy “najwyższy wódz”, każdy święty i każdy grzesznik w dziejach naszego gatunku żyli właśnie tutaj, na tej drobince kurzu zawieszonej w strudze słonecznego światła.

W kontekście całej książki cytat ten jest bardzo ważny, gdyż pozwala uchwycić perspektywę w jakiej tak naprawdę się znajdujemy. Dla Sagana jest punktem wyjściowym do snucia rozważań nt. naszego miejsca i roli we wszechświecie, dotychczasowych osiągnięć w dziedzinie eksploracji układu słonecznego i zwrócenia uwagi na zagrożenia jakie czekają nas w przyszłości, czy to ze strony nieprzewidywalnego kosmosu czy nas samych. Wskazuje też rozwiązania i działania jakie należałoby podjąć aby im zaradzić.

“Błękitna kropka” to niezwykła mieszanka udokumentowanej wiedzy, teorii i filozofii, napisana żywym, przystępnym językiem i wyzbyta encyklopedycznych definicji. Sagan znany był z tego, że potrafił hipnotyzować słowami, i tak też się dzieje już od pierwszych linijek tekstu. Książka niesamowicie wciąga i nawet nie przeszkadza fakt, że niektóre jej fragmenty się już zdezaktualizowały (oryginalnie wydana w 1994 r.), a obecne fotografie są znacznie lepszej jakości. Z jednej strony jest to zatem troszkę ciekawostka historyczna, ale z drugiej, jej przesłanie nigdy nie straci na mocy.