Badloopus W pętli popkultury
Kilka dni temu świat obiegła wieść o liście gończym wystawionym przez putinowską administrację za pisarzem Dmitrem Glukhovskym. Nie pierwsza (i pewnie nie ostatnia, niestety) haniebna zagrywka rosyjskich władz, mająca na celu zastraszanie tych, którzy otwarcie sprzeciwiają się kompromitującej polityce Putina. A i sam Glukhovsky nie jest jedynym z rosyjskich literatów, który otwarcie i głośno sprzeciwia się putinowskim rządom.
Wspierajmy ich, choćby przez czytanie ich książek. To nie tylko świetna literatura, ale przykład społecznej odwagi i odpowiedzialności, jakimi ludzie kultury powinni się charakteryzować. Bo kultura, która nie ugina się pod butem dyktatury jest jedyną, jaka ma prawdziwą wartość. A nie każdy Rosjanin stoi po stronie Imperium Zła i warto o tym pamiętać. I doceniać tych, którzy mają siłę się mu przeciwstawić.
Wspomniany na wstępie Dmitry Glukhovsky, tak bardzo naraził się władzom Rosji, że ta wysłała za nim list gończy. Glukhovsky to bestsellerowy pisarz, twórca Uniwersum Metro, autor takich powieści jak antyutopijne „Futu.Re”, sensacyjny „Tekst” czy mocno ironiczne „Witajcie w Rosji”. Glukhovsky jest ostrym krytykiem obecnego ustroju w jego ojczyźnie i to nie tylko w publicznych wypowiedziach, ale także w twórczości własnej. Wspomniany zbiór „Witajcie w Rosji” to iście bułyczowska satyra, w której autor bezlitośnie ośmiesza świat rosyjskich władz i oligarchów. Nie ma się co dziwić, że znalazł się na celowniku rosyjskich służb. Po ataku Rosji na Ukrainę zwrócił się na Twitterze do swoich fanów z bezpośrednim przekazem:
„Nazywam się Dmitry Glukhovsky i jestem pisarzem z Moskwy w Rosji. Chcę powiedzieć, że wiele osób w Rosji, tak jak ja, doskonale zdaje sobie sprawę, że ta wojna musi się natychmiast skończyć. (…) Proszę, bądźcie silni. Prawda i pokój muszą zwyciężyć!”.
Anna Starobiniec, pisarka okrzyknięta swego czasu „królową rosyjskiego horroru” dała się poznać także jako autorka innych gatunków, w tym popularnych książek dla dzieci. W Polsce dorośli mogli przeczytać jej zbiór „Szczeliny” oraz powieść „Schron 7/7”, a młodsi czytelnicy powieści z serii „Zwierzęce zbrodnie”. O swojej ojczyźnie Starobiniec tak mówiła w wywiadzie dla Newsweeka (5/2021):
„Rosja jest podświadomością Europy. Te wszystkie koszmary, o których śni ze strachem Europa, u nas dzieją się naprawdę”.
Borys Akunin (wł. Grigorij Szałwowicz Czchartiszwili) to jeden z najpopularniejszych rosyjskich pisarzy (pochodzenia gruzińskiego), przebywający obecnie na emigracji. Uciekł w 2014 roku, twierdząc, iż nie jest to emigracja, a jedynie czasowy wyjazd za granicę. Nominowany do Nagrody Bookera w 2000 r., w tym samym czasie wybrany Rosyjskim Pisarzem Roku. Autor bestsellerowego (zakończonego) cyklu o przygodach Erasta Fandorina, kryminałów rozgrywających się w realiach carskiej Rosji. Jest także autorem wielotomowego cyklu z gatunku literatury faktu „Historia narodu rosyjskiego” („История Российского Государства”), będącego dziełem apolitycznym i aideologicznym.
To m.in. on był współautorem Oświadczenie, w którym wraz z innymi przedstawicielami rosyjskiej kultury otwarcie wystąpił przeciw Putinowi.
„Nie wierzymy w to, że niepodległa Ukraina stanowi zagrożenie dla Rosji lub jakiegokolwiek innego państwa, nie wierzymy w twierdzenia Władimira Putina, że naród ukraiński jest pod rządami „nazistów” i musi być „wyswobodzony”. Żądamy zakończenia tej wojny!”
Oświadczenie zostało opublikowane na Facebooku przez Agnieszkę Lubomirę Piotrowską, uznaną tłumaczkę literatury rosyjskiej i propagatorkę rosyjskojęzycznej kultury.
Władimir Sorokin to jeden z czołowych przedstawicieli rosyjskiego konceptualizmu, autor tyle wybitny, co równocześnie kontrowersyjny. W putinowskiej Rosji wręcz znienawidzony (proputinowska organizacja „Idący razem” oskarżała go o szerzenie pornografii i niszczyła jego książki), zdarzały się tez oskarżenia o faszyzm. To autor otwarcie i głośno mówiący o zagrożeniu, jakie dla Rosji stanowi „putinizm”. W eseju opublikowanym na portalu Wyborcza.pl pod koniec lutego 2022 r. pisał:
„Pękł pancerz „oświeconego autokraty”, który chronił Putina przez 20 lat. Świat ujrzał potwora„.
Mocne, ale prawdziwe słowa z pewnością ubodły rosyjskiego prezydenta, ale jednocześnie są głosem odwagi i prawdy w chwili, kiedy są one najbardziej potrzebne. Sorokin podpisał także wspominane wcześniej Oświadczenie rosyjskich ludzi kultury.
Z twórczości Sorokina warto zwrócić uwagę na antyutopijny cykl „Dzień oprycznika”, w którym autor odmalowuje ponury obraz Rosji przyszłości (w roku 2027), będący coraz bardziej i coraz boleśniej aktualny.
Garri Kasparow znany jest ze swojego niezwykłego talentu i osiągnieć w dziedzinie szachów, jednak jest także bardzo aktywnym publicystą i pisarzem. Odkąd w 2005 roku oficjalnie ogłosi zakończenie kariery zawodowego szachisty, skupił się na polityce i literaturze. W 2006 roku zgłosił gotowość do kandydowania w rosyjskich wyborach prezydenckich. Kilkakrotnie aresztowany w czasie wieców i demonstracji partii „Inna Rosja”. Podczas pobytu w Warszawie w listopadzie 2014 roku przyrównał Putina do Adolfa Hiltera, wskazując na niego jako na realne zagrożenie dla całej Europy. Najważniejsza z publikacji Kasparowa, jakie ukazały się w Polsce to wydanie przez Insignis „Nadchodzi zima”.
Już w 2015 roku Kasparow pisał (cytat za Arturem Dworakiem z Plus Polska Times. Cały artykułu tutaj):
„Już w czasie kryzysu na Ukrainie powtarzano nieustannie, że Europa nie może podjąć działań przeciwko Rosji z powodu uzależnienia energetycznego! Osiem miesięcy po zajęciu Krymu przez Putina, a trzy i pół miesiąca po pojawieniu się dowodów, że to wojska rosyjskie zestrzeliły samolot pasażerski nad Ukrainą, Europa wciąż ‘rozważała’ przyjrzenie się sposobom, w jakie można by zastąpić rosyjski gaz. Zamiast wykorzystać swoje przytłaczające ekonomiczne oddziaływanie do powstrzymania napaści Putina, Unia Europejska udaje bezradność„.
