Najlepsze książki 2020 roku

Wybraliśmy najlepszą książkową piętnastkę minionego roku. Jest piętnaście, zamiast standardowej dziesiątki przez COVID-19 i związany z nim lockdown, przez który Redakcja miała więcej czasu na czytanie. Mix gatunków, od kryminału, poprzez horror, do powieści przygodowej i publikacji popularnonaukowych. Dla każdego coś ciekawego.

Świeży – Nico Walker

Wydawnictwo Poznańskie

„Świeży” niebawem pojawi się jako film w reżyserii braci Russo z Tomem Hollandem w roli głównej. Z jednej strony fabuła i bohater, czyli młody weteran wojny w Iraku, który po powrocie z wojny zaczyna napadać na banki wydają się być idealne na kontrowersyjny materiał filmowy. Z drugiej jest pytanie, jak Russo poradzą sobie ze specyficznym językiem powieści – chodzą głosy, że mają na to ciekawy plan. Ale dość o filmie, bo książka jest znakomita, z językiem podchodzącym pod styl Charlesa Bukowskiego, napisana do tego przez debiutanta będącego weteranem wojny w Iraku, który po powrocie zaczął napadać na banki, za co trafił do więzienia. Tak jest, to powieść oparta na doświadczeniach jej autora, w wielu momentach wstrząsająca i również w wielu momentach zachwycająca frazą i giętkością użytego języka. Opisy wojny zyskały tu nowy, estetyczny wymiar, opisy narkotykowych odlotów bohatera również. Doskonała, przejmująca i zarazem odpychająca literatura, od której nie sposób się oderwać.

Piranesi – Susanna Clarke

Wydawnictwo MAG

Kilkanaście lat musieliśmy czekać na nową powieść Susanny Clarke, autorki bestsellerowego “Jonathana Strange’a i pana Norrella”. Ponownie to fantastyka dla bardziej wymagających, z fascynującą fabułą i takim samym bohaterem. To także powieść, która szybko się kończy, ale będziemy ją czytać dłużej, niż możemy przypuszczać po jej niewielkich rozmiarach. To powieść zagadka, której bohater i zarazem narrator uwięziony jest w dziwnym  miejscu, które uważa za cały swój świat  albo są to po prostu jego własne fantasmagorie. Do czytania “Piranesiego” trzeba sobie znaleźć odosobnione miejsce i odizolować się od świata, by razem z bohaterem przeżywać kolejne dziwne przypadki. Pobrzmiewają tu echa innych, równie niepokojących w sposobie narracji powieści, takich jak “Blady ogień” Nabokova, “Dom z liści” Danielewskiego, czy klasyczny “Dom na granicy światów” Hodgsona. Temu, kto ceni sobie te tytuły, “Piranesi” powinien bardzo przypaść do gustu.

Jakoś wkrótce -Tekst: Kelly Weinersmith. Ilustracje: Zach Weinersmith

Wydawnictwo Insignis

Kelly Weinersmith przedstawia dziesięć technologii, które w najbliższym czasie mogą zmienić otaczający nas świat. Na lepsze lub gorsze, w zależności jak je wykorzystamy. Gdyby nauki ścisłe były omawiane na lekcjach w taki sposób, czyli fachowo, z pasją i jajem, obrazowym językiem, wspomaganym komiksowymi wstawkami (za te odpowiada Zach Winersmith) czy obrazowymi przykładami, nikt by już nie mówił, że matematyka czy fizyka są „be”.

Zabójstwo Brangwina Kąkola – Tekst: M.T. Anderson. Ilustracje: Eugene Yelchin

Wydawnictwo Dwie Siostry

I właśnie z tych dwóch punktów siedzenia bierze się cały humor. Przedstawiciele diametralnie różniących się narodów widzą siebie zupełnie inaczej niż przedstawiają to fakty. Jedna strona idealizuje drugą, z kolei ta druga umniejsza pierwszej, obie natomiast na zachowania reagują z wyraźną przesadą, nakładają soczewki z uprzedzeń, pomówień i plotek, przekręcają intencje i wyolbrzymiają drobnostki. Festiwal nieporozumień i absurdów z każdą stroną rozkręca się niczym górska lawina i nic nie jest w stanie jej zatrzymać, co w końcu zmierza ku totalnej katastrofie. nasza recenzja tutaj.

 

Jak wysadzić Księżyc – Vince Houghton

Wydawnictwo ZNAK

 

Pamiętacie “Sensacje XX wieku” Bogusława Wołoszańskiego, program ukazujący mało znane zagadki i fakty minionego stulecia? No więc Vince Houghton mówi: “Panie Bogusławie, potrzymaj mi piwo” i wjeżdża cały na biało ze swoją publikacją “Jak wysadzić Księżyc”.  nasza recenzja tutaj.

Tesla, czyli jak Elon Musk zakończy epokę ropy naftowej – Hamish McKenzie

Wydawnictwo ZNAK

Reportaż McKenziego daje pełny ogląd tego co obecnie dzieje się na rynku motoryzacyjnym w skali globalnej i co może się wydarzyć w najbliższych latach. W pewnym sensie otwiera oczy na pewne kwestie, w szczególności trend ekologiczny i siłę przebicia Muska, który sam jeden potrafi zmieniać sposób myślenia i działania wielkich graczy. Nie dziwi zatem fakt, że jego osoba stała się oficjalnym autorytetem w świecie “Star Treka”. nasza recenzja tutaj

Jestem Legendą i inne utwory – Richard Matheson

Wydawnictwo MAG

Trzy ikoniczne powieści mistrza horroru a jednocześnie klasyka literatury anglosaskiej. Matheson był jednym z prekursorów współczesnej popkultury, którzy wyjęli grozę z gotyckich siedlisk i wrzucili ją do naszej zwykłej, szarej codzienności. Nie ograniczały go ani gatunki, ani medium (pisał zarówno powieści jak i scenariusze do filmów i seriali), potrafił napisać wszystko, a ten zbiorek wybitnie jest tego przykładem.

Abominacja – Dan Simmons

Wydawnictwo Vesper

Napisać, że Dan Simmons potrafi w „Abominacji” zachwycić, to nie napisać nic = a mimo to książka jak się zdaje, zasłużonego okrzyku zachwytu jakoś w mijającym roku nie zebrała. Może to wina dość jednoznacznie wskazującej gatunek okładki, może to ciężar oczekiwań wobec potencjalnego duchowego spadkobiercy po znakomitym „Terrorze”. Trudno jednoznacznie osądzać, ale jeśli tylko odstawi się na bok podobne oczekiwania, już pierwsze kilkadziesiąt stron udowadnia, że „Abominacja” to powieść niezwykła. Przygoda, humor, nieco grozy, wzruszeń i przemyślanych nawiązań do historii – to kompletny pakiet dla tych, którzy od literatury wymagają, by potrafiła przetransportować ich do wizji świata przedstawianego przez autora. „Abominacja” zdecydowanie to potrafi.

Sygnał – Maxime Chattam

Wydawnictwo Sonia Draga

Maxime Chattam który chciałby być jak Stephen King i bracia Duffer? A dlaczego by nie – zwłaszcza jeśli zainspirowanemu współczesnymi klasykami materiałowi potrafi nadać własny, autorski sznyt. No i tak prezentuje się „Sygnał” – z jednej strony z podniesioną głową przechadzający się po wydeptanych przez horror science fiction ścieżkach, a z drugiej zapewniający ponad sześćset stron B-klasowej jazdy bez trzymanki. Jak to u Chattama bywa, ten potrafi dodatkowo w trakcie kaskaderskich popisów odpiąć pasy bezpieczeństwa – spodziewajcie się więc fontann krwi, ścięgien i płynów ustrojowych, absolutnego braku „plot armoru” i tego dojmującego uczucia pod koniec lektury, które mówi „jakże bym pragnął, żeby takiego guilty pleasure pisano więcej”.

Na ostrzu noża – Patrick Ness

Wydawnictwo Zysk i S-ka

Trzeba przyznać, że Patrick Ness plan na swoją powieść miał wręcz doskonały – bo i naszpikowany fabularnymi twistami w ilościach wręcz nadprogramowych. Co do istoty, „Na ostrzu noża” przestawia się nam jako rzecz z pogranicza young adult i fantastyki naukowej, a zatem siłą rzeczy ogrywa standardowe motywy. Mamy tu więc szczyptę opowieści o dorastaniu, uczeniu się odpowiedzialności za życie swoje i innych, czy wreszcie odkrywaniu prawdy o sobie samym. W przypadku powieści Nessa, mniej liczy się jednak co, tylko „jak”. Nasza recenzja tutaj.

Żałobnica – Robert Małecki

Wydawnictwo Czwarta Strona

Autor „Żałobnicy” ma niewątpliwy talent i do literackiej frazy i do trzymania odbiorcy w stanie nerwowego napięcia, oczekiwania. Czujemy, iż tkwi w tym wszystkim sekret, mroczna, niespokojna tajemnica, jakaś skaza, którą jeszcze nie do końca dostrzegamy. Im głębiej wchodzimy, im silniej odsłania się przed nami retrospektywnie przywoływana przeszłość, tym bardziej odkrywamy, jak niewiele wiemy, jak dużo jeszcze pozostaje w cieniu, do zrozumienia.  Nasza recenzja tutaj.

Dunkel – Jakub Bielawski

Wydawnictwo Vesper

„Dunkel” to powieść z bardzo wysokim progiem wejścia. Nie trafi do każdego. Wielu odrzuci swoistą hermetycznością, wymagającym językiem, opowiadającym historię w specyficznym, niespotykanym rytmie. Jednocześnie wytrawny czytelnik odnajdzie tutaj językowe echa prozy czy to Radka Raka ( z oniryczno – baśniowego „Pustego nieba”), czy to Szczepana Twardocha ( którego zresztą „Drach”, sam autor na wstępie cytuje), bo Twardoch właśnie jako bodaj pierwszy zaczął opowiadać o Śląsku na tak literackiej, emocjonalnej płaszczyźnie.  Nasza recenzja tutaj.

Niebo, ptaki i robaki – Anna Maria Wybraniec

Wydawnictwo Phantom Books

Wybraniec umiejętnie bawi się lękami, o jakich nie chcemy mówić, nie chcemy pamiętać. Trzymamy je głęboko ukryte, nawet czasem nie umiemy ich nazwać. Ale one są, żyją w nas, są obecne, czy się nam to podoba, czy nie. A Wybraniec wywleka je na wierzch, rozpina na bibule, przypina szpileczkami i obserwuje, za pomocą lupy, a może nawet mikroskopu, jak owady w swoich historiach.  Nasza recenzja tutaj.

Wyrwa – Wojciech Chmielarz

Wydawnictwo Marginesy

„Wyrwa” to opowieść o stracie, ale nie stracie wynikającej z nagłych okoliczności, z wypadku, w którym ginie żona głównego bohatera. Tą stratą jest powolny rozpad naszego poczucia bezpieczeństwa, wraz z dekonstrukcją fasadowego wizerunku naszego życia. Tą stratą jest odkrycie, że osoba, którą kochaliśmy, która była nam najbliższa tak naprawdę była nam obca. Nie znaliśmy jej, nie rozumieliśmy. Tytułowa wyrwa, która w obliczu tej świadomości powstaje, to jedno. Ból po stracie, to drugie. Ale największą pustkę, największą wyrwę pozostawia zrozumienie, ile jest krzywdy i winy w nas samych.  Nasza recenzja tutaj.

Wszystkie grzechy Korporacji Sominum – Dawid Kain

Wydawnictwo IX

Autor przepracowuje różne lęki, obsesje, fascynacje. Obnaża nasz, społeczny fanatyzm, przez który zamykamy się na dialog, na próby zrozumienia drugiej strony. I nie dostrzegamy tego, co najważniejsze. Nie dostrzeglibyśmy ponownego przyjścia Chrystusa, tak zapalczywie bronimy jego (w naszym błędnym mniemaniu) nauk. Religia ważniejsza od wiary. Skazane na niepowodzenie pragnienie odnalezienia siebie, własnego JA w coraz szybciej pędzącym świecie, który tym bardziej nam się wymyka, im bardziej próbujemy za nim nadążyć. Świat, którym się otaczamy, jako starannie, na nasze własne życzenie skonstruowana fikcja, która zaczyna nam powoli zastępować rzeczywistość. Nasza recenzja tutaj.